Nola landu emozioak: Online

        Post honetan emozioak online lantzeko hainbat jolas proposatzen dizkizuet:

   Adimen emozionala lantzeko jolasak (Zeharkako ardatz bezala adimen emozionala lantzeko 10 jarduera):

Las emociones (klik)

  Jolas honetan, emozioak zeharkako ardatz moduan lantzeko hamar jarduera burutu ditzakete ikasleek. Jolasak bi parte ditu: "Mis emociones" eta "Jugamos con...".

"Mis emociones" atalean 3 jarduera daude:

1. "Yo me siento...": Jarduera honetan ilerik eta aurpegirik gabeko ume bat agertuko da. Ikasleek nola sentitzen diren erreflejatu beharko dute ume horretan, aurpegia eta ilea erantsiz. Azkenik, beheko partean nola sentitzen diren idatzi beharko dute.
2. "Completando la historia": Atal honetan, istorio bat ageri da. Pertsonaiek hitz egingo dute, eta lekutxoak agertuko dira bokadilloetan. Beheko partean emozio desberdinak agertuko dira. Ikasleek emozio hauek bokadilloetan agertzen diren lekutxoetan egoki sartu beharko dute.
3. ¿Cómo me siento?: Azken atal honetan egoera desberdinak agertuko dira. Ikasleek elkarrizketa bakoitzari dagokion emozioa asmatu beharko dute.

"Jugamos con..." ataldean, sei jarduera desberdin bereizten dira

1. "Letras": Atal hau "urkatu" jolasaren antzekoa da. Ikasleek esaldia asmatu beharko dute untxia urmaelera ailegatu baino arinago.
2. "Diferencias": Jolas honetan ikasleek bi irudien arteko desberdintasunak aurkitu beharko dituzte denbora gutxienean.
3. "Cálculos mentales": Ikasleek eragiketa ezberdinak kalkulatu ondoren, eragiketa (untxia) bakoitzari dagokion emaitza (azenarioa) arrastratu beharko diote.
4. "Figuras geométricas": Ikasleek margotuta dagoen segida zuzenki jarraitu beharko dute.
5. "Números": Hurrengo jolasean, ikasleek eragiketen segida jarraitu beharko dute.
6. "Problemas": Azken atal honetan, ikasleek problema ezberdinak ikusiko dituzte. Honen azpiak bi eragiketa desberdin agertuko dira. Ikasleek zuzena den eragiketa aukeratu beharko du.

El bosque encantado (klik)

    Asociación Española Contra el Cáncer  sorturiko joku bat da hau. Elkarteak dio hezkuntza emozionala oso garrantzitsua dela eskolan, eta honek hurrengo puntuetan oparoko emaitzak lortu dituela:

• Mendetasuna sortzen duten substantzien kontsumoaren murriztapena, haien artean tabakoa eta alkohola.
• Klaseko portaera oldarkorren jaitsiera.
• Jokaera autosuntsigarri eta antisozialeko ehuneko txikiagoa. 

    "El bosque encantado" jolasak emozioen kudeaketan laguntzen du. Irudizko ingurune batean garatzen da, baso sorgindu batean hain zuzen ere. Baso horretan sorginak, maitagarriak, iratxoak, gazteluak Trollak eta abar agertzen dira.

   Jolasean hainbat aktibitate jorratzen dira:

• Emozioak detektatzeko eta hauek sortu ahal dituzten egoerak antzemateko.
• Sentimenduak eta hauekin loturiko beharrak espresatzeko trebetasuna trebatu.
• Pautak eman emozio positiboak eta negatiboak onartzeko, eta kontrol teknikak hornitu emozio hauek erregulatzeko eta ez exageratzeko.

    7 eta 9 urteen arteko umeei zuzenduta dago. Jolasaren helburua umeei emozioak kudeatzeko estrategiak eskaintzea da, zeinek etorkizun batean, tabakoaren, alkoholaren eta beste jokabide batzuen babesleak izan daitezkeenak.

    Jolas hau hasi aurretik, emozioak lantzeko fitxak daude eskuragarri ikasleekin lantzeko klasean.

  Buenos tratos (klik)

     "Buenos tratos" Errioxako Gobernuko Osasuneko eta Gizarte Zerbitzuetako Kontseilaritzatik dator. Jolasaz aparte, hainbat jarduera desberdin biltzen ditu bere blogean.

    Jolas hau konkretuki, autonomiaren, sentimenduen eta emozioen, baloreen, baterako hezkuntzaren, limiteen eta normen eta trebetasun sozialen edukiak biltzen ditu.

      Bost jarduera desberdin daude apalategiaren goialdean. 

1. "¡Menudo jaleo... A ordenar que me mareo!": Lehenengo jolas honetan etxeko hiru gela agertzen dira: logela (bi perspektiba derberdin), bainugela eta sukaldea. Beheko partean gela bakoitzeko objektu desberdinak agertuko dira, eta ikasleek hauek aproposa den lekura mugitu behar izango dituzte.
2. "¡Qúe talento! ¡Aprende a componer el cuerpo!": Lau gorputz ezberdin agertzen dira, ikasleek ordenatu egin beharko duituztenak.
3. "En este momento... ¿Qué siento?": Hirugarren jolas honetan, lau egoera desberdin aurkitzen ditugu, non ikasleek egokia den emozioa aukeratu behar izango dute.
4. "¡Qúe abuso!¡Se han colado unos intrusos!": Ageri diren lau labidetarako egokiak ez  diren bost objektuak aurkitu beharko dituzte.
5. "¡Dale al coco aunque te cueste un poco!": Azken jolasean lau egoera desberdin ageri dira, eta hauen azpiak hau konpontze hiru forma. Ikasleek egoera bakoitza konpontzeko egokia den forma aukeratu beharko dute.

  

Gestos (klik)

       Ikasleek emozioak keinuekin adierazten ikasiko dute jolas honekin.

       Lau jarduera desberdin ageri dira:

1. Lehenengoan emozioak adieraziko dira, eta ikasleek hau irudikatzeko ilea eta keinua aukeratu beharko ditu.
2. Bigarrenean irudi bat agertzen da. Irudi horretan ikasleek pertsona bakoitzak zer sentitzen edo pentsatzen duten ondorioztatu beharko dute ikasleek, bakoitzaren keinuak esta espresioak erreparatuz.
3. Hirugarren jardueran ikasleek bideo bat ikusiko dute. Ikusi ostean, pertsonaiak irudikatu duen elkarrizkelta aukeratu beharko dute.
4. Laugarrenean e-mail bat ageri da, emoticonoak dituena. Ikasleek e-mailari eta emoticonoei erreparatu behar diete, ondoren emoticonoak hitzen ordez ordezkatzeko.

Perdido, sin saber qué hacer (klik)

   Trebetasun sozialak lantzeko jolasbat da, eta honekin batera sentimenduak eta emozioak konpartitzeko, lagunak egiteko trebetasunak lortzeko... balio du.

Hainbat atal desberdin daude, 9 konkretuki. Batzuk gidak dira, beste batzuk jolasak, eta beste batzuk azalpenak.

Nola landu emozioak etxean

     Klasean ez ezik, etxean emozioak landu daitezke. Honekin batera umeekin komunikatu gaitezke emozioak ezagutzen eta gertatu zaienean zer gertatu zaien asmoarekin.

ISTORIOAK

     Emozioak istorioekin baliatuz landu daitezke. Hau jorratzeko, gure haurtxaroko istorioak sortu ditzakegu. Adibidez: txikitan ........ haserretzen ninduen. Oso pozik egon nintzen ......... gertatu zitzaidanean.

METAFORAK/MARGOTU

     Metaforak edota margoak erabili ditzakegu sentzasio korporalak deskribatzeko, marrazteko edota emozioak izendatzeko. Ariketa hau nagusiek haurrekin batera burutu ditzakete. Primeran dago emozioak espresatzeko zailtasuna daukaten umeentzako.

JOLASTEN

     Jolas hau bestearen emozioa asmatzen aupegiko eta gorputzeko keinuak erabiltzean datza. Burutzeko pertsona bat baino gehiago jolastu behar du. Jokalari bat besteen aurrean jartzen da. Ondoren, emozio bat aukeratzen du, gero hau mimikaren bidez irudikatuz. Gainerako jokalariek emozioa asmatu behar dute. Azkenik, emozioa asmatzen duen jokalariak besteen aurrean jartzen da, berriro jolasa hasiz.

IRAKURKETA

     Umearekin emozioekin ilustraturiko ipuinak irakurtzean datza. Jarduera honetarako aurreko sarrera batean erantsitako liburua aproposa da (Nola landu emozioak Lehen Hezkuntzan: Ipuinak). Nagusiak haurrarekin emozioak lantzen dituen liburuak irakurriko ditu, horrela hauek lantzeko.

MARRAZKI BIZIDUNAK

     Emozioak hurbiletik lantzeko, haurraren marrazki bizidun gustokoenen adibidea erabili ditzakegu errazagoa eta entretenigarriagoa egiteko. Teknika hau erabiliz, umea adiago egongo da eta ondo pasatuko du jolasera jolasten.

ESKULANAK

    Beste aktibitate bat aldizkariekin, plastilinarekin, gatzezko pastarekin eta abarrekin jolastu, eskulanak sortuz, emozioei forma emateko.

    Jokalari bakoitzak papertxo batean emozio bat idatziko du. Ondoren, papertxo guztiak plater batean jarriko dira, hauen nahastuz. Jokalari batek papertxo bat hartuko du, eta jokalari guztiek idatzita dagoen emozioa irudikatu beharko dute edozein material erabiliz (plastilina, aldizkariak...).

ARBELA

    Logelan arbel bat edukiko dute, non umeek goizero nola sentitzen diren marraztuko duten. Hau egiteko ohitura hartzea aproposa da gure emozioak kontrolatzeko.

    Umeak arbek bat edukiko du asteko egun guztiekin. Egunero, aurpegi bat emozio bat irudikatzen duena marraztuko du, horrela asteko azken egunean astean zehar eduki dituen emozio guztiak ikusteko.

SOINUAK

    Emozioei soinuak edota mugimenduak ezarri eta hitzak asmatu hauek izendatzeko. 

    Jolas hau aurrera eramateko, "eskulanak" jolasean bezalako dinamika erabiltzen da. Lehenengo eta behin, jokalari bakoitzak papertxo batean emozio bat idatziko du. Ondoren, papertxo guztiak plater batean jarriko dira, hauen nahastuz. Jokalari batek papertxo bat hartuko du, eta idatzita dagoen emozioa irudikatu beharko du soinuez edota mugimenduez baliatuz. Gainerako jokalariek emozioa asmatu beharko dute. Asmatzen duenak berriro papertxo bat hartuko du, eta berriro hasiko da jolasa.

    Bideo honetan Maria Ángeles Mairenak, Esther García Navarrok eta Inma Rogerrek, heziketa emozionalean adituek, gakoak ematen dizkigute gure seme-alaben ongizate emozionala aholku praktikoen bitartez bermatzeko.

Nola landu emozioak Lehen Hezkuntzan: Jolasak (II)

    Ondorengo sarreran klasean hezkuntza emozionala lantzeko jolasekin jarraitzen dugu. Kasu honetan beste hiru jolas proposatzen dizkizuet.

EMOZIOEN EZKUTALEKUA

    Irakasleak hainbat espresio botatzen ditu eta ikasleek zein emozio ezkutatzen den asmatu behar dute.

• Primeran pasatu dut, ez dut inoiz egun hau ahaztuko.
• Hara! Nola ez zitzaidan lehenago bururatu?
• Asko sentitzen dut mindu izatea.
• Ez dut inoiz ez berarekin jolastuko!
• Zelako mina!
• Gixajoa, pena ematen dit.
• Lagundu!

NOLA ERREAKZIONATZEN DU PERTSONA BAKOITZAK?

    Garrantzitsua da umeek konturatzea emozio berdinaren aurrean erantzun desberdinak eduki ahal dituela. Lehenengo fasean gaudenez, bakarrik ulertuko dugu pertsona bakoitzak modu batetaz esdo bestetaz erantzun dezakeela.

    Adibideak emateko, hurrengoa egin dezakegu: erakutsi ahal diegu haien desberdina diren era batean erantzuten dugula, edota hurbileko pertsona baten adibidea jarri.

• Poz ikaragarria: Jauzi, barre egin, besteei kontatu etab.
• Tristura: Negar egin, gurasoei kontatu, bakarrik geratu, pentsatu etab.
• Esuztea: Besteei esan, geldirik geratu, jauzi, eskuak buruan jarri etab.
• Beldurra: Ihes egin, negar egin, oihukatu, geldirik geratu etab.
• Amorrua: Oihukatu, jo, bakarrik geratu, gurasoei kontautu etab.

ETA ZUEK NOLA SENTITUKO ZINATEKE?

    Jolas hau burutzeko, irakasleak hainbat proposamen botako ditu, eta ikasleek esan beharko dute nola sentituko ziren egoera bakoitzean.

• Klase guztiaren aurrean, irakasleak esaten dizu ariketa primeran egin duzula.
• Lagun batekin borrokatzen zara.
• Txirrindulan ibiltzen zoaz eta erortzen zara.
• Beste ume batek baloia kentzen dizu.
• Ezin duzu irteera batera joan gaixotu zarelako.

    Amaitzeko, diapositiba hauetan joko gehiago ikus ditzakezue:

Actividades de inteligencia emocional from Laura García

Nola landu emozioak Lehen Hezkuntzan: Jolasak (I)

    Ondorengo sarreran, hezkuntza emozionalaren lehenengo fase lantzeko aproposak diren hiru joku aurkituko dituzue.

AURPEGIAK MARRAZTEN

    Umeei esango diegu oinarrizko aupegierak marrazteko:

• Poza
• Tristura
• Beldurra
• Amorrua
• Ezustea
• Lotsa

    Ezer ez egin baino lehen, ikasleekin hitz egingo dugu beldurra, amorrua eta abar daukagunean nola sentitzen garenari buruz. Jarduera honek bultzatuko die pentsatzera emozio horiek sentitzerakoan jartzen ditugun aurpegietan (postura, ahoa, begiak...).
  Galderak egin ahal dizkiegu haiek konklusiora ailegatzeko eta gero hori paperean marrazteko.

    Marrazkiak egin eta gero, umeak batuko dira besteei erakusteko marraztu dutena, horrela ikusiko dute ea ikaskideek haien marrazkiekin identifikatzen diren ala ez.

    Jolas hau balio du ikasleekin emozioei buruz hitz egiteko, hauek ezberdintzen ikasteko, izenak jartzeko eta ikusteko guztiok emozio berdinetatik igaro garela noizbait.

HAURREN MINIIPUINA

    Egoera bat planteatzen dugu (miniipuina). Egoero honek emozioez hitz egitera eta eztabaidara bultzatu behar du. 

Adibidea:

    Ume guztiak patioan daude "La zapatilla por detrás" jolasera jokatzen. Bat-batean mutiko bat etortzen da (Mikel adibidez), eta umeek jolasteari uzten diote pentsatzen dutelako asko direla. Esaten diote joateko, jolasean ez daukala lekurik.

    Egoera planteatu eta gero, galdera batzuk botako dizkiegu gaiari buruz erreflexionatzeko:

• Nola sentituko da Mikel?
• Nolakoa izango da bere adierazpena?
• Nola sentituko dira gainerako umeak?

    Beste adibide bat hurrengoa izango litzateke:

    Lasterketa bat irabazten gaude, eta azken momentuan jausi egiten gara.

• Nola sentituko ginateke?
• Azkenak geratzen bagara?

EMOZIOARI KOLOREA ETA FORMA JARTZEN

    Jolas honetan ikasle guztiak parte hartuko dute. Irakasleak hainbat galdera botako ditu eta guztiek pentsatzen dutena erantzun. Irakasleak ikasleen ideiak apuntatuko ditu arbelean (nahi duen ikasleak bere ideia arbelean apunta dezake, eta ez irakasleak). Ondoren, ideia guztiekin mural bat egingo dute.

• Amorruak zein kolore duela esango zenuke? Nolakoa da bere usaina? Eta bere testura? Bere forma nolakoa da?
• Eta tristura?
• Eta posa?
• Eta beldurra?
• Eta ezustea?

Nola landu emozioak Lehen Hezkuntzan: Ipuinak

Haurtzaroan eta beraz hezkuntzan, ipuinek garrantzia handia hartzen dute. Hauek motibazioa bultzatzeaz aparte, afektibitate-lotura ere hobetzen du.

Ipuina, kanpoko mundua azaltzeko eta ulertzeko tresna da, baita sentimenduak interpretatzeko, esperientzia adierazteko eta gizartea kritikatzeko baliabidea ere. Horrenbestez, ipuinak ezinbesteko balio hezigarri intrintsikoa du.

Ipuina aukera anitzak ditu haurraren garapenean: ahalmen psikikoak -irudimena, fantasia, gozamena eta sentikortasuna, adibidez- sendotzeko eta indartzeko bidea da. Era berean, errealitatearen eta ametsen arteko oreka lortzeko oinarria eskaintzen du, gaur egungo munduari aurre egiteko balio duena. Hori guztia kontakizunaren bidez (irakurtzeko edo kontatzeko) eta labur (eserialdi bakarrean gozatu ahal izateko) adierazten da.

Irakasleek ipuin mota ugari eduki behar ditugu, horrela umeen beharrei egoki erantzun ahal izateko.

Beraz, ipuina funtsezkoa da haurtzaroan, eta garrantzi handia du haurraren etorkizuneko garapenean.

Ipuinak hainbat gauzetan laguntzen du:

• Fantasia eragin eta aberasten du eta, beraz, esperientziaren mundua zabaltzen du.
• Haurraren pertsonalitatea modu integralean heltzeko prozesuabultzatzen du.
• Haurra eta errealitatea kontaktuan jartzen ditu.
• Kode moral bat irakasten dio: ongiaren eta gaizkiaren kontzeptua.

Horrez gainera, errespetua, zintzotasuna, eskuzabaltasuna... erakusten dizkio.

• Helduaren eta haurraren arteko elkarrizketak eta elkartze afektiboakbultzatzen ditu.
• Antsietatea eta agresibitatea gorputzetik botatzen, beldurrak eta tentsioak ezabatzen... laguntzen dio haurrari.
• Teknika terapeutiko gisa erabil daiteke.

Aurkituko duzuen hurrengo argitaratzean, emozioak lantzeko lau ipuin aurkezten dizkizuet, laurak liburu berdinean daudenak.

Lau ipuin hauen bitartez maneiatzeko zailak diren emozioak tratatzen dituzte. Ipuin bakoitzaren protagonistek egoera zail desberdinak gainditzen dituzte kontakizunean zehar.

"A Candela le pesaban los zapatos", "Los cerezos de villa salada", "El sueño de Mateo" eta "Los juegos de Berta" dira ipuinak.

Nola landu emozioak Lehen Hezkuntzan: Laburmetraiak

    Klasean hezkuntza emozionala lantzeko hainbat baliabide erabil ditzakegu. Sarrera honetan laburmetrai batzuei buruz hitz egingo dizuet.

    Lehenengo bi laburmetraiek LAGUNTASUNA lantzen dute.

"Mi lado del a bufanda"

    Lehenengoaren helburua benetako laguntasunaren metafora bat bidaltzea da lepoko bat erabiliz.

"Pobre cigüeña"

    Bigarrenak zikoina baten eta hodei baten arteko istorioa kontatzen du.

"Chicken or The Egg"

    Hurrengo labumetraian ENPATIA jorratzen da. Arrautzak jateko mendetasuna duen txerri baten istorioa kontatzen da, non oilo baten eta aurrautzen artean aukeratu behar duen.

"Miedo"

    Izenburuak adierazten duen bezala, BELDURRA tratatzen duen laburmetraia da. Umetxo baten beldurrak kontatzen ditu, egun batean beldurra izateari utzi arte.

"El puente"

    TALDE LANAren garrantzia ikusten da laburmetrai honetan.

"La flor más grande del mundo" 

    Azken laburmetrai honek primeran islatzen du SOLIDARITATEA. Berekoikeria, solidaritate falta era bizitzari maitasuna nagusitzen den mundu bat deskribatzen du. Ipuinak ekintza solidarioak nabarmentzen ditu. Honetaz aparte, haurrak egiten duen bidaia barneko bidai baten antzera interpreta daiteke, hazten eta bere bizitzari zentzua ematen laguntzen diona.

Zer da Hezkuntza Emozionala eta zergatik da garrantzitsua

ZER DA HEZKUNTZA EMOZIONALA?

  "Hezkuntza emozionala hezkuntzaren prozesu bat da, non pertsona bakoitzaren akonpainamenduaren eta eskoratzearen bidez trebetasun emozionalak lantzen diren." (Lucas J.J. Malaisi)

  Heziketa emozionala materia akademiko arruntetan lantzen ez diren behar sozialei erantzuten dion heziketa-berrikuntza da. 

  Bere helburua konpetentzia emozionalak lantzea da: kontzientzia emozionala, erregulazio emozionala, adimen interpertsonalaren autogestioa, bizitza-trebetasunak eta ongizatea.

   Hau ongi praktikatzeko hainbat programa diseinatu behar dira marko teorikoan, eta hauek praktikara eramateko irakasleak oso ondo prestatuta egon behar dira; irakasleen lanaren alde egoteko material kurrikularrak behar dira; ebaluatzeko programak ebaluatzeko datu bilketa tresnak behar dira, eta abar.

     Hona hemen Lucas J.J. Malaisiren hitzaldi oso interesgarri bat:

ZERGATIK DA GARRANTZITSUA?

   Bizitzako lehen egunetan umeek plastikotasun zerebral garrantzitsua daukate, beraz garai hau eta honet ematen dituen esperientziak eta ikastaldiak, oso garrantzitsuak dira kognizioaren eta adektibitatearen garapenerako.

 Familia gehienek hezkuntza emozionalaren kalitatea hobetu nahi dute arreta emozionalarekin konbinatuz, horrela umearen garapen integrala hedatuz.

   Irakasleak eta gurasoak, inteligentzia emozionalak garapenean eta pertsonalitate orekatu batean duen garrantziaz kontzienteak dira. Beraz, haurrak bere osotasunean aztertzea beharrezkoa da, bai intelektualki, bai fisikoki, bai emozionalki eta bai sozialki.

   Oinarrizko prebentzio mota bat denez, umeek haien bizitzan agertzen diren esperientzia eta erronkei aurre egiteko bizitzan zehar garatu edota ikasi dituzten baliabide eta estrategia desberdinak behar dituzte. Hori dela eta, oso garrantzitsua da hezkuntza emozionala eskolan nahiz familian jasotzea.




    Azkenik Elsa Punseteren irrati saio bat Punto Radion, non inteligentzia emozionalari buruz hitz egiten duen: